พระไสยาสน์กรุวัดกลางคลองข่อยราชบุรี องค์ที่ 1

วัดกลางคลองข่อย ก่อสร้างในสมัยรัชกาลใดไม่มีผู้ใดทราบ สันนิษฐานว่าอาจจะสร้างมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี เพราะจากคำบอกเล่าของผู้อาวุโส เดิมวัดนี้หันหน้าไปทางแม่น้ำเพราะการเดินทางจะใช้แม่น้ำเป็นหลัก ตั้งเมื่อ พ.ศ. 2300 ไม่ปรากฏว่าผู้ใดเป็นผู้สร้าง แต่เป็นวัดที่ท่านเจ้าประคุณสมเด็จพระพุฒจารย์(โต)พรหมรังสี ได้เคยธุดงค์มาบำเพ็ญวิปัสสนากรรมฐาน และจัดสร้างพระพุทธรูปปางอุ้มบาตรขึ้น ก่อสร้างด้วยอิฐถือปูน สูง 16 ศอก 1 องค์ ในรัชกาลที่ 4 ที่วัดนี้ก็มีพระพุทธรูปยืนปางอุ้มบาตรสูง 13 เมตรเป็นสัญลักษณ์โดดเด่นมาแต่สมัยนั้นอยู่หน้าโบสถ์หลังเก่าจึงทรุดโทรมตามกาลเวลา ได้มีการบูรณะพระอุโบสถและหลวงพ่อโตยืนอุ้มบาตรถึงสองครั้งในปี 2516 และปี 2557 จึงยังเห็นเค้าโครงพระพุทธรูปยืนปางอุ้มบาตรที่เชื่อกันว่าสมเด็จพระพุฒาจารย์โตท่านมาพักที่นี่และสร้างไว้ให้ผู้คนกราบไหว้เช่นเดียวกับที่วัดอื่นๆ ที่ท่านไปพักมักสร้างพระใหญ่ไว้ด้วย เช่น วัดสะตือ อยุธยาพระนอนองค์ใหญ่ และพระยืนปางอุ้มบาตรองค์นี้มีเค้าโครงเช่นเดียวกับวัดอินทรวิหาร กรุงเทพฯ มีความสูงถึง 13 เมตร แม้แต่ท่านเจ้าคุณเที่ยง เจ้าอาวาสวัดระฆังก็ยังบอกกับพระครูสังฆรักสุเทพ สุเทโวเจ้าอาวาสวัดกลางว่าสมเด็จพระพุฒาจารย์โต พรหมรังสีไปพักปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานที่วัดกลางคลองข่อยแน่นอน การบูรณะอุโบสถและพระพุทธรูปยืนอุ้มบาตรได้พบพระเครื่องพิมพ์สมเด็จและพระพิมพ์อื่นๆอีกหลายพิมพ์ใต้ฐานพระประธานและหลังพระพุทธรูปยืนอุ้มบาตร