พระนาคปรกกรุฮอด

พระรัตนชาติกรุฮอด พระแก้วกรุเมืองฮอด ไม่ได้หล่อหรือทำขึ้นจากแก้วธรรมดาทั่วไป พระรัตนชาติกรุฮอด เป็นแร่หินรัตนชาติแท้ๆ มีหลากหลายสี หลายขนาด และหลายรูปแบบ  รัตนชาติ หรือที่เรียกกันว่า "หินสี" เป็นแก้วผลึกที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ อาจเรียกได้ว่าเป็นลักษณะหนึ่งของรัตนมณี ซึ่งแต่ละชนิดอาจต่างกันที่ผลึกหิน แร่ธาตุ อายุ หรือถิ่นกำเนิด แต่ก็ได้รับการให้ความสำคัญมาตั้งแต่อดีตกาล และได้รับความนิยมนำมาแกะสลักเป็นพระพุทธรูป พระเครื่อง ตลอดจนเครื่องประดับประเภทต่างๆ  พุทธศิลปะของ พระแก้ว กรุเมืองฮอด เป็นแบบศิลปะสมัยเชียงแสน มีอายุราวพุทธศตวรรษที่ 21-22 ซึ่งเป็น "ยุคทองของเชียงใหม่" ที่พระพุทธศาสนาแบบลังกาวงศ์กำลังเจริญรุ่งเรือง พระแก้ว กรุเมืองฮอด มีการขุดค้นพบที่หลายๆ วัดในเมืองฮอด อาทิ วัดหลวงฮอด วัดศรีโขง วัดเจดีย์ ฯลฯ โดยเฉพาะ "วัดศรีโขง" ซึ่งเป็นกรุใหญ่จึงพบมากที่สุด ลักษณะการสร้างนั้นสร้างในหลายพุทธลักษณะด้วยกัน ทั้ง ปางสมาธิ ปางมารวิชัย ปางประทับยืน และพระสังกัจจายน์ เป็นต้น นอกจากนี้ ยังพบพระเจดีย์แก้วบรรจุพระบรมธาตุอีกหลายองค์ รวมทั้งรูปสัตว์ เช่น ช้าง กวางหมอบ และภาชนะเครื่องใช้จำลองขนาดเล็ก ซึ่งส่วนใหญ่ล้วนเกี่ยวเนื่องกับพระพุทธศาสนา และศิลปะก็จะเป็นงานของช่างพื้นเมืองทางเหนือ ซึ่งมีเอกลักษณ์เฉพาะตัวอันงดงามยิ่ง