พระบางลำพูน องค์ที่ 1

พระคง และ พระบาง เป็นพระสกุลสำพูนที่เก่าแก่และเป็นพระยอดนิยมแห่งล้านนา ตามตำนานกล่าวว่า สร้างโดยฤาษีวาสุเทพเช่นเดียวกันกับพระรอด มีอายุการสร้างในราว 1,200 ปีมาแล้ว ลักษณะศิลปะเป็นแบบช่างหลวงหริภุญชัย เป็นพระเนื้อดินเผาที่ปรากฏให้เห็นเม็ดแร่ เนื้อแข็งแกร่งมาก จำแนกพิมพ์ตามสีของวรรณะเช่นเดียวกับพระเนื้อดินเผาโดยทั่วไป  สันนิษฐานกันว่าพระคงนั้นสร้างมาเพื่อบุรุษ ส่วนพระบาง จะสร้างสำหรับสตรี  ด้านพุทธคุณ ความจริงแล้ว พระบางก็จะมีพุทธคุณเช่นเดียวกับพระรอดและพระคง แต่ด้วยความแตกต่างทางพุทธลักษณะที่ลงความเห็นกันว่าเหมาะกับสตรี จึงเน้นไปทางมหาเสน่ห์ และเมตตามหานิยมเป็นสำคัญ